MỤC LỤC
1. Khái niệm về quyền thừa kế
Thừa kế là việc dịch chuyển tài sản của người đã chết cho người còn sống theo di chúc hoặc theo pháp luật. Bộ luật Dân sự 2015 quy định mọi cá nhân đều bình đẳng về quyền thừa kế, không phân biệt quốc tịch, giới tính, tôn giáo. Tuy nhiên, đối với người nước ngoài hoặc người Việt Nam định cư ở nước ngoài, việc hưởng di sản thừa kế tại Việt Nam có những điểm pháp lý đặc thù cần lưu ý.
2. Căn cứ pháp lý
Các văn bản pháp luật chính điều chỉnh quyền hưởng di sản thừa kế của người nước ngoài gồm:
- Bộ luật Dân sự 2015 – quy định chung về thừa kế.
- Luật Đất đai 2013 và Luật Nhà ở 2014 – quy định về quyền sở hữu, sử dụng đất và nhà ở của người nước ngoài.
- Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 – liên quan đến thừa kế trong quan hệ vợ chồng có yếu tố nước ngoài.
- Điều 680 BLDS 2015 – về áp dụng pháp luật nước ngoài trong quan hệ thừa kế.
3. Người nước ngoài có quyền hưởng di sản thừa kế tại Việt Nam không?
Câu trả lời là CÓ. Người nước ngoài hoặc người Việt Nam định cư ở nước ngoài có quyền thừa kế tài sản tại Việt Nam theo quy định pháp luật.
Tuy nhiên, quyền này không hoàn toàn giống người Việt Nam trong nước, đặc biệt khi di sản là quyền sử dụng đất hoặc quyền sở hữu nhà ở.
4. Quyền hưởng di sản của người nước ngoài với từng loại tài sản
4.1. Đối với tài sản là động sản (tiền, vàng, xe, tài khoản ngân hàng, cổ phần…)
- Người nước ngoài được quyền nhận, sở hữu và chuyển tài sản ra nước ngoài theo quy định của pháp luật Việt Nam và điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
- Việc chuyển tiền, cổ phần hoặc tài sản có giá trị ra nước ngoài phải tuân thủ pháp luật về quản lý ngoại hối và đầu tư.
4.2. Đối với tài sản là bất động sản (nhà, đất)
Đây là vấn đề phức tạp nhất:
- Quyền sở hữu nhà ở:
Theo Luật Nhà ở 2014, người nước ngoài được quyền sở hữu nhà ở tại Việt Nam nếu:- Có giấy phép nhập cảnh hợp pháp.
- Mua, nhận tặng cho, nhận thừa kế căn hộ chung cư hoặc nhà ở riêng lẻ trong dự án thương mại, trừ khu vực hạn chế vì lý do an ninh quốc phòng.
- Quyền sử dụng đất:
Người nước ngoài không được đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ).
Nếu thừa kế đất, họ chỉ được:- Chuyển nhượng lại quyền sử dụng đất cho người đủ điều kiện (công dân Việt Nam).
- Hưởng giá trị từ việc bán, tặng cho quyền sử dụng đất đó.
5. Thừa kế theo di chúc và theo pháp luật với người nước ngoài
- Theo di chúc: Người để lại di sản hoàn toàn có thể chỉ định người nước ngoài làm người thừa kế.
- Theo pháp luật: Người nước ngoài thuộc hàng thừa kế theo luật (ví dụ con ruột, vợ/chồng, cha mẹ) thì vẫn được thừa kế.
Điểm quan trọng là: cách thức sở hữu và chuyển giao tài sản có thể khác so với công dân Việt Nam.
6. Thủ tục nhận thừa kế khi có yếu tố nước ngoài
Để người nước ngoài hưởng di sản tại Việt Nam, thủ tục thường gồm:
- Chứng minh quan hệ thừa kế (giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn, quyết định công nhận con nuôi…).
- Hồ sơ pháp lý cá nhân hợp lệ (hộ chiếu, thị thực nhập cảnh).
- Hợp pháp hóa lãnh sự đối với giấy tờ do nước ngoài cấp.
- Công chứng văn bản khai nhận hoặc thỏa thuận phân chia di sản tại Việt Nam.
- Thực hiện nghĩa vụ thuế, phí liên quan đến thừa kế.
7. Những vướng mắc thường gặp
Trong thực tiễn, nhiều tranh chấp và khó khăn nảy sinh:
- Người nước ngoài không được đứng tên quyền sử dụng đất, dẫn đến tranh chấp về cách phân chia.
- Tranh chấp giữa người thừa kế trong nước và người ở nước ngoài.
- Giấy tờ nước ngoài không được hợp pháp hóa lãnh sự, dẫn đến không có giá trị tại Việt Nam.
- Thời hiệu khởi kiện tranh chấp thừa kế bị bỏ lỡ (10 năm đối với động sản, 30 năm đối với bất động sản).
8. Vai trò của luật sư trong thừa kế có yếu tố nước ngoài
Luật sư thừa kế đóng vai trò quan trọng:
- Tư vấn quy định pháp luật về quyền hưởng di sản của người nước ngoài.
- Hỗ trợ chuẩn bị hồ sơ, hợp pháp hóa lãnh sự, công chứng di chúc.
- Đại diện giải quyết tranh chấp thừa kế tại Tòa án.
- Hướng dẫn cách chuyển nhượng, sang tên hoặc bán tài sản hợp pháp.
9. Dịch vụ pháp lý của Văn Phòng Luật Sư Đức Phúc và Cộng Sự
Với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, Văn Phòng Luật Sư Đức Phúc và Cộng Sự cung cấp dịch vụ:
- Tư vấn quyền thừa kế cho người nước ngoài, người Việt Nam ở nước ngoài.
- Soạn thảo, công chứng di chúc có yếu tố nước ngoài.
- Đại diện trong các vụ kiện tranh chấp thừa kế tại Tòa.
- Hỗ trợ thủ tục hành chính, hợp pháp hóa giấy tờ và sang tên tài sản.
Văn Phòng Luật Sư Đức Phúc và Cộng Sự cam kết “Chuyên nghiệp – Uy tín – Bảo mật tuyệt đối”, là điểm tựa pháp lý an toàn cho khách hàng trong và ngoài nước.
10. Kết luận
Người nước ngoài hoàn toàn có quyền hưởng di sản thừa kế tại Việt Nam, bao gồm cả động sản và bất động sản. Tuy nhiên, quyền sở hữu đất đai của họ bị hạn chế, và thủ tục pháp lý cần tuân thủ nghiêm ngặt.
Để tránh tranh chấp, người để lại di sản nên lập di chúc rõ ràng; người thừa kế nước ngoài nên nhờ đến sự tư vấn từ các luật sư chuyên về thừa kế như Văn Phòng Luật Sư Đức Phúc và Cộng Sự để bảo vệ quyền lợi hợp pháp.
11. FAQ – Hỏi & Đáp thường gặp
Người nước ngoài có được thừa kế đất tại Việt Nam không?
👉 Có, nhưng họ không được đứng tên sổ đỏ, chỉ được chuyển nhượng hoặc hưởng giá trị từ đất.
Người nước ngoài có thể thừa kế nhà ở tại Việt Nam không?
👉 Có, nếu đáp ứng điều kiện của Luật Nhà ở 2014 và không thuộc khu vực hạn chế vì an ninh quốc phòng.
Nếu người nước ngoài được thừa kế tiền, vàng thì có thể chuyển ra nước ngoài không?
👉 Có, nhưng phải tuân thủ quy định quản lý ngoại hối và nghĩa vụ thuế.
Thủ tục để người nước ngoài nhận thừa kế tại Việt Nam là gì?
👉 Cần chứng minh quan hệ thừa kế, hợp pháp hóa giấy tờ, công chứng văn bản khai nhận/thỏa thuận di sản, và nộp thuế theo luật.
Người nước ngoài có thể lập di chúc tại Việt Nam không?
👉 Có, người nước ngoài có quyền lập di chúc tại Việt Nam nếu tài sản của họ ở Việt Nam.
Thời hiệu khởi kiện tranh chấp thừa kế có yếu tố nước ngoài là bao lâu?
👉 10 năm đối với động sản và 30 năm đối với bất động sản, tính từ ngày mở thừa kế.
Có cần luật sư khi giải quyết thừa kế có yếu tố nước ngoài không?
👉 Nên có, vì thủ tục phức tạp, dễ phát sinh tranh chấp và yêu cầu hợp pháp hóa lãnh sự.
